Học SEO từ đầu – nên bắt đầu từ đâu

Trong những buổi trà dư tửu hậu cùng bạn bè trong ngành Online Marketing, vấn đề chúng tôi bàn thảo nhiều nhất là cái sự loạn của giới SEO hiện nay. Vấn đề được chúng tôi quan tâm nhất là làm thế nào để có thể có một nền tảng SEO căn bản đủ tốt và học seo như thế nào để có thể phát triển thành một nghề nghiệp lâu dài chứ không phải mang tính chộp dựt.

Cũng có nhiều bạn đặt câu hỏi cho tôi rằng muốn học SEO một cách bài bản thì phải học như thế nào ? Bài viết này có vài điểm tôi muốn chia sẻ cho những người đang, đã, sẽ học SEO một cách bài bản và có định hướng lâu dài. Bài viết này mang tính chủ quan nên đọc và cảm nhận là ở tùy bạn. Tôi cũng cảm ơn các anh Chu Đình Châu, Du Nguyễn, Tuấn Anh, Vũ Văn Hiển và các bô lão có kinh nghiệm trong giới đã nhiệt tình đóng góp với mong muốn có một định hướng đúng đắn cho giới SEO.

Bạn đang học SEO như thế nào ở trung tâm ?

Câu hỏi hơi thừa: DẠY SEO ! – dĩ nhiên !

Theo quan điểm trong những trao đổi của chúng tôi, điều mà đa phần các trung tâm đang làm đó là dạy cho các bạn học viên của mình khả năng SEO nhanh bằng các trick, tip để làm thế nào đạt kết quả nhanh nhất trên SERP (Search Engine Result Page – hay trang kết quả tìm kiếm của Google).

Điều này là cho các bạn học viên cảm thấy “sướng” vì học xong có thể ứng dụng được ngay vào thực tế và có kết quả ngay trước mắt mà các bạn có thể thấy được. Tuy nhiên, khả năng mở rộng và phát triển lâu dài khi không có các trung tâm hỗ trợ các bạn cập nhật kiến thức là gần như không thể. Bằng chứng là trên diễn đàn Webmaster Việt Nam luôn nhận được những than vãn, đau khổ mỗi khi Google đổi thuật toán, mỗi khi hàng loạt hệ thống vệ tinh có trả phí của các bạn bỗng nhiên nằm trong danh sách trừng phạt của Google.

Thôi, nói chơi vậy thôi chứ lạm bàn về các trung tâm là điều không nên – đó là công việc làm ăn của họ.

Học SEO từ đầu

Nếu như bạn mất 4 năm mài đít trên giảng đường đại học để trở thành một con người có chuyên môn thì SEO cũng đòi hỏi một khoảng thời gian nhất định để bạn trở thành một chuyên gia. Bạn đừng mong rằng có thể trải qua một khóa học ngắn hạn trong vòng 1-2 tháng là có thể trở thành chuyên gia SEO và có thể “chém gió” về nó, làm nó với bất kỳ từ khóa nào.

Vậy, để học SEO bài bản cần học những gì ?

Lượm nhặt từ nhiều nguồn ý kiến của những người đi trước cộng với quan điểm cá nhân mình tôi đưa ra một số thứ bạn cần phải học để có thể biến SEO thành một nghề của đời mình. Thứ tự tôi đưa ra mang tính tham khảo.

1. HTML & CSS

Ở các trung tâm cũng có dạy cái này nhưng chỉ dạy ở mức độ liên quan tới SEO mà theo tôi là không đủ. Đa phần đều dạy về HTML cơ bản như các thẻ, tag có liên quan SEO nhưng rất ít dạy về CSS.

Bạn cần biết rằng những gì một bộ máy tìm kiếm (và cả trình duyệt web) đọc là những đoạn mã HTML & CSS được máy chủ trả về cho người dùng. Do đó, thứ mà bạn làm việc trên SEO chính là HTML & CSS. Bạn cần nắm chắc, thật chắc kiến thức này nếu muốn điều khiển thứ hạng của mình một cách chủ động.

Bao nhiêu dữ liệu sẽ được Google Index ? HTML nên viết (hoặc sửa) như thế nào để tối ưu được nội dung? CSS tác động đến SEO như thế nào ????….
Sẽ là nhiều hơn những gì bạn có thể hình dung. Giờ chúng ta chưa bàn đến tác động của nó đến SEO nhưng nó là cái mà Google đọc được, do đó không có lý do gì mà bạn chỉ học nó “chơi chơi”. Hãy thành thạo nó trước tiên.

2. Google và Googe Search Engine

Nghe có vẻ buồn cười nhưng đây là cái mà nhiều bạn còn thiếu trầm trọng mặc dù tôi biết nhiều trung tâm có dạy những thông tin này nhưng theo tôi là chưa thực sự như mong đợi của tôi. Điều bạn cần học ở đây không chỉ là thuật toán của Google làm việc như thế nào mà là cách Google vận hành bộ máy tìm kiếm, giá trị cốt lõi về mặt người dùng mà Google muốn mang lại, quan điểm phát triển bền vững của Google đối với Search Engine của mình…
Chúng tôi sống lâu năm trong giới, chúng tôi quan sát Google ngày này qua tháng khác, năm này qua năm khác và chúng tôi nhận thấy Google chẳng thay đổi gì về mặt quan điểm cả. Có chăng cái họ thay đổi chính là cách thức vận hành để đạt được giá trị mà họ mong muốn mà thôi.
Còn bạn, bạn chạy theo thuật toán hay chạy theo tiêu chuẩn của Google ?
Bạn cần hiểu Google – nếu bạn hiểu về nó và đặt công việc đúng mục đích, bạn sẽ đồng hành cùng Google và thuật toán sẽ là người bạn – không phải kẻ thù.

3. Internet và UXD

Sau khi bạn tìm hiểu đầy đủ về cách vận hành của Google, bạn sẽ hiểu được những tiêu chí mà Google mong muốn nhận được từ website. Tiếp theo, bạn sẽ cần học về cách vận hành một website trên nền Internet và kinh nghiệm người dùng: User Experience Design (UXD hoặc UED hoặc XD).

Tôi không biết giải thích với bạn về nó như thế nào, nhưng nếu bạn hiểu được Google ở phần kiến thức trên bạn sẽ thấy những hiểu biết về Internet và kinh nghiệm người dùng là vô cùng quý giá và phục vụ cho công việc của bạn nhiều thế nào.
Mạng LAN, WAN khác nhau như thế nào, địa chỉ IP là gì và tác động SEO ra sao, hiện tượng nghẽn cổ chai ở Việt Nam tác động đến thứ hạng không ? Nên đặt server ở Việt Nam hay ở nước ngoài ? Thời gian trên trang tác động đến quyết định người dùng như thế nào? Màu sắc nào tác động đến quyết định click chuột mua hàng? Call to action là gì ?….
Bạn có thể tự nghiên cứu thông qua các tài liệu trên mạng cũng được nhưng để có thể thành thạo bạn cần không ít thời gian. Cho nên về mặt bản chất – để bạn hiểu đúng, hiểu đủ tôi khuyên bạn nên được đào tạo căn bản.

4. Các kiến thức về SEO

Đây là phần tôi cho là nhiều trung tâm đang làm và có vẻ họ làm khá tốt. Cái bạn cần học là các yếu tố ảnh hưởng đến SEO (Ranking Factors), quy trình SEO (SEO Process), link building…
Tới đây, bạn sẽ cần kết hợp những kiến thức tổng quan ở những phần trên để vận dụng chúng vào những gì bạn học được ở phần này. Nếu không thì hiệu quả mà bạn đạt được sẽ không cao.

5. Marketing & và hơn thế nữa

Kĩ năng viết bài, kĩ năng đi nội dung, kĩ năng trình bày ….tất cả đều rất cần thiết. Chúng không ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả tìm kiếm của bạn nhưng chúng có ảnh hưởng gián tiếp đến các yếu tố khác mà Ranking Factors đề cập đến như thời gian người dùng trên trang(time on site), số lượng trang trung bình một người xem (page per visit), xây dựng hệ thống SEO….
Bạn cũng cần có kỹ năng lập báo cáo, thống kê, phân tích và rút kinh nghiệm…

Kết luận

SEO nếu chỉ là một môn học mang tính thời thượng, là một công việc bạn làm khi rảnh rỗi thì việc học ở trung tâm với các tip, trick tôi cho là ổn nhưng không có tính lâu bền và việc đó cũng giống như bạn đang xây một ngôi nhà trên một nền móng không vững chãi: sẽ dễ sụp đổ.
Nếu bạn xem SEO như một cái nghề và có thể theo bạn suốt đời, bạn cần đầu tư nghiêm túc và có bài bản. Cái bạn cần để có thể làm SEO lâu dài là một nền tảng kiến thức đủ vững chắc và bền vững, có thể chống chọi với các biến động của Search Engine trong thời gian dài chứ không phải là một vài thủ thuật mang tính thời thượng và cũng sẽ mau chóng lỗi thời.
Hãy nghiêm túc và đầu tư thời gian, tiền bạc cho chúng vì chúng xứng đáng.