Tôi có đọc vài blog bạn bè và tự hỏi tại sao có nhiều người có thể viết tốt trong khi đó phần lớn không làm được như vậy. Tại sao có những blog làm trên nền tảng mở, không sặc sỡ nhưng chất lượng bài rất cao và người đọc trung thành thì đông đảo. Bí quyết có lẽ theo nhiều người đó là khả năng hành văn trời phú, nhưng theo tôi nó chỉ chiếm 1%, còn 99% còn lại là nhờ luyện tập. Bạn có thấy nhận định của tôi … quen quen không? Vậy là tôi bắt tay viết bài viết này với mong muốn giúp bạn luyện tập việc nâng cao chất lượng blog của mình một cách đơn giản với 10 phút bỏ ra mỗi ngày: xem xét và học hỏi từ blog khác.
Phụ mục
Tôi thường mất 10 phút của cuộc đời mỗi ngày
Đó là khoảng thời gian tôi dành để đọc những bài viết từ blog của bạn bè hoặc từ một liên kết đến một bài viết nào đó mà tôi vô tình nhận được trên FaceBook của mình. Thật may mắn cho tôi, những blog của bạn bè tôi tuy có tốc độ cập nhật bài viết thường xuyên nhưng không phải là hàng ngày nên mỗi ngày tôi chỉ phải đọc 2-3 bài từ các blog của bạn bè mình và một số ít bài viết các bài viết có liên quan đến lĩnh vực mà blog tôi hướng đến trên mạng. Lượng thời gian theo đó cũng có thể tăng lên hay giảm xuống đáng kể, tuy nhiên thời gian trung bình để tôi đọc các blog là khoảng 10 phút mỗi ngày. Cũng không chiếm quá nhiều lượng thời gian của tôi.
Ngoài mục tiêu cập nhật kiến thức hoặc tin tức được bạn bè cung cấp trong blog, tôi còn nhận được khá nhiều ý tưởng mới để viết lách trên blog của mình. Đôi lúc, đó là việc mở rộng một vấn đề mà bài viết trên blog bạn không đề cập, hay giải quyết một câu hỏi mà blog bạn còn bỏ ngỏ. Đấy! Ý tưởng viết blog của tôi đơn giản đến từ những điều xung quanh tôi như vậy. Ngoài ra, học hỏi cách bố trí, những tính năng trên blog bạn bè cũng là một việc tôi thực hiện mỗi khi đọc blog của người khác.
Ngoài ra, có rất nhiều thứ từ các blog khác mà bạn có thể học hỏi như thiết kế, ý tưởng cho sản phẩm, ý tưởng cho nội dung, truyền thông MXH, người dùng… Bạn đừng đánh đồng việc học hỏi với copy từ người khác, chúng ta cần sáng suốt và thông minh trong việc áp dụng những gì được học vào blog của mình vì không phải cái gì hay trên blog của họ cũng có thể hay trên blog của mình.
Bạn cũng cần chú ý, không phải tất cả các blog đều cần phải xem và học hỏi bởi vì với số lượng lớn blog như hiện nay thì việc xem tất cả và học hỏi tất cả hầu như là việc bất khả thi. Bạn cần tập trung vào các blog cùng nhóm ngành với blog của bạn hoặc gần với nhóm ngành, cùng nhóm đối tượng quan tâm và tập trung vào các blog chất lượng trước.
Dưới đây, tôi có một vài câu hỏi gợi ý để bạn có thể học hỏi từ các blog ấy.
Những câu hỏi nên đặt ra trong đầu
Để xem xét một blog, chúng ta có rất nhiều khía cạnh. Tôi sẽ tập trung vào một số khía cạnh chính mà tất cả chúng ta đều quan tâm. Tôi không đề nghị bạn làm một bản phân tích cho từng câu hỏi, bạn chỉ cần dựa vào những câu hỏi này để phát hiện ra một hoặc một vài yếu tố hay mà bạn có thể học tập được từ họ.
1. Nội dung
- Họ viết về cái gì ? Giọng văn ra sao ?
- Tần suất viết bài của họ là bao lâu ?
- Độ dài bài viết là bao nhiêu ?
- Chủ đề mà họ thường viết? (thông tin, tin tức, thảo luận, quan điểm…)
- Phong cách viết và phương tiện truyền tải là gì ?(video, text, hình ảnh, infograpic..)
- Có sự xào bài từ nội dung gốc hay là không ?
- Họ thường viết về chủ đề chuyên ngành gì?
- Headline và title họ sử dụng như thế nào?
- Họ sử dụng một tác giả hay nhiều tác giả?
2. Cộng đồng
- Họ giữ độc giả như thế nào ?
- Họ kêu gọi hành đồng của cộng đồng bằng phương thức gì? Phương thức nào được hưởng ứng ?
- Loại bài nào được comment, like và share nhiều ?
- Họ có sử dụng các công cụ khảo sát, câu hỏi để cộng đồng tham gia không ?
- Họ có sử dụng newsletter hay không, họ khuyến khích đăng ký newsletter như thế nào và nội dung gửi là gì ?
- Có bao nhiêu blogger khác tham gia vào phần bình luận ?
- Họ có cộng đồng riêng hay không? (diễn đàn, membership…)
- Họ có thảo luận về một việc gì đó hoặc đem lại lợi ích (project, cơ hội việc làm…) cho độc giả không ?
2. Tìm kiếm độc giả
- Nơi họ tập trung xây dựng độc giả là ở đâu (mạng xã hội, guest post, truyền thông …) ?
- Các trang web truyền thông chính của họ là trang nào, và họ đã làm như thế nào ?
- Loại nội dung được chia sẻ nhiều nhất trên web ?
- Làm thế nào để giữ độc giả khi họ đã đến 1 lần? (newsletter, social, RSS…)
- Loại người đọc mà blog này thu hút ?
- Alexa nói gì về: thứ hạng, loại người đọc, độ tuổi …?
3. Kiếm tiền
- Họ kiếm tiền như thế nào ?
- Nếu là quảng cáo, những nhà quảng cáo nào đang làm việc với họ ?
- Họ có sử dụng ad network (ví dụ AdSense) không ?
- Bao nhiêu quảng cáo mỗi trang?
- Vị trí quảng cáo trên trang của họ là chỗ nào ?
- Kích thước quảng cáo họ sử dụng ?
- Nếu họ bán quảng cáo, mức giá của họ, traffic, những thông tin thú vị nào khiến nhà quảng cáo bỏ tiền ? Điểm chính nào khiến các nhà quảng cáo bỏ tiền ?
- Nếu họ bán sản phẩm, loại sản phẩm nào bán nhiều nhất ?
- Những thứ bạn có thể học từ cách tiếp thị của họ là gì ?
- Các chương trình affiliate/sản phẩm nào mà họ quảng bá ?
- Họ có các khu vực nội dung dành cho thành viên trả phí hay không
- Họ có trang quy định quyền riêng tư/quyền từ chối trách nhiệm riêng hay không ? Những gì bạn có thể học được từ những trang này?
4. Design/Tech
- Họ sử dụng loại layout nào ?
- Navigation/menu được xây dựng ra sao, có những gì trên đó ?
- Ấn tượng đầu tiên trong thiết kế blog của họ? Điều gì đầu tiên khiến người dùng thực hiện hành động là gì ?
- Họ đã sử dụng một mẫu template hay một người designer riêng cho thiết kế blog của mình ?
- Họ truyền tải đến người dùng về lĩnh vực họ viết như thế nào? Họ có sử dụng tagline hay không ?
- Họ sử dụng blog của mình như một blog truyền thống, trang thông tin hay một dạng nào khác ?
- Sidebar của họ chứa những gì ?
- Họ có một “hello bar” trên đầu trang hay không ? Họ đặt những gì trên đó ?
- Họ đưa những gì vào những “vùng nóng” trên blog (trên và dưới bài viết, đầu trang…)
- Họ dùng công cụ gì để viết bài ?
- Cách tiếp cận của họ trên phương diện SEO ?
- Có những bình luận gì về kĩ thuật mà họ sử dụng trên trang không ?
- Những tool và widget nào họ sử dụng để làm việc đọc bài trở nên thú vị hơn ?
- Họ sử dụng hình ảnh trong bài như thế nào ?
- Logo của họ như thế nào ?
- Những màu sắc họ sử dụng trong blog.
- Họ có một ứng dụng (app) nào không ?
- Website của họ có chạy trên máy tính bản hay điện thoại không ?
- Họ có sử dụng chiêu trò gì để tăng lượt xem trang (page view)?
5. Email/Newsletter
- Họ có sử dụng email newsletter?
- Làm thế nào họ hướng người dùng đến việc đăng ký ?(Popup, form, “hello bar”,banner….)
- Họ có khuyến khích đăng ký để nhận cái gì đó miễn phí không ?
- Đăng ký nhận bản tin và xem những gì họ gửi cho bạn. Nó có đến đúng lúc hay không.
6. Truyền thông mạng xã hội
- Các tài khoản mạng xã hội thúc đẩy blog họ như thế nào ?
- Họ phát huy tài khoản mạng xã hội của họ ra sao ?
- Các tài khoản mạng xã hội nào họ bỏ qua ?
- Các hình thức truyền thông mạng xã hội nào có vẻ quan trọng với họ? Mạng nào họ nhận được nhiều sự quan tâm nhất?
- Họ thường xuyên cập nhật tài khoản như thế nào ? Thời điểm nào họ nhận được nhiều sự quan tâm nhất ?
- Những kỹ thuật họ sử dụng trên mạng xã hội mà họ được quan tâm nhất để xây dựng cộng đồng ?
- Những kỹ thuật nào họ sử dụng để lôi kéo traffic trên mạng xã hội
- Những kỹ thuật nào họ sử dụng để kiếm tiền trên mạng xã hội
- Những phản hồi blog này nhận được trên mạng xã hội(cả tích cực và tiêu cực)
7. Những câu hỏi khác
Có một vài câu hỏi mà bạn có thể tự đặt ra, tôi cho rằng cũng đáng để bạn suy ngẫm lắm:
- Có cơ hội để tham gia mạng lưới blog/blogger này không ?
- Họ có chấp nhận guest post ? – Bạn có thể viết với họ.
- Họ có những sản phẩm mà bạn có thể chạy affiliate ?
- Bạn có sản pẩm mà họ có thể chạy affiliate ?
- Nếu họ ở cùng ngách với bạn, những nội dung mà họ còn thiếu bạn có thể bổ sung vào blog của mình ?
- Nếu họ chưa làm tốt một điều gì đó, bạn có thể chộp lấy cơ hội để làm tốt hơn họ?
- Những gì họ làm tốt mà bạn chưa làm hết khả năng của bạn?
8. Lời kết
Danh sách câu hỏi mà tôi đưa ra trên đây chỉ mang tính gợi ý để bạn từ đó phát hiện ra những điều bạn có thể học hỏi từ các blog khác rồi từ từ áp dụng chúng sang blog của mình để nâng cao chất lượng blog. Tôi không cho rằng đây là những câu hỏi tốt nhất, bạn có thể bổ sung và cập nhật thêm những câu hỏi khác mà bạn cho rằng nên và cần. Tôi nghĩ rằng những câu hỏi này rất cần thiết, nhất là đối với những bạn mới bắt đầu vào nghiệp viết blog.
Cho tôt biết ý kiến của bạn về những câu hỏi này và việc áp dụng những câu hỏi này vào các blog mà bạn đọc hàng ngày có đem lại hiệu quả gì không nhé.
Tài liệu tham khảo: ProBlogger